อาการไม่พึงประสงค์และกลยุทธ์การจัดการสำหรับผู้ป่วยเนื้องอกสมอง: บทบาทที่ท้าทายของพยาบาล

PDF

เผยแพร่แล้ว: ธ.ค. 27, 2024
คำสำคัญ: เนื้องอกสมอง, อาการ, กลุ่มอาการ, อาการไม่พึงประสงค์, การจัดการอาการ
ชนกพร  จิตปัญญา
คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสวนดุสิต กรุงเทพมหานคร
สุรชัย  มณีเนตร
คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
 

 บทคัดย่อ

     บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอองค์ความรู้เกี่ยวกับอาการไม่พึงประสงค์และกลยุทธ์การจัดการสำหรับผู้ป่วยเนื้องอกสมองในบทบาทของพยาบาลโดยสาระสำคัญ ประกอบด้วย 1) ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับอาการไม่พึงประสงค์ 2) อาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้บ่อย ได้แก่ อาการเหนื่อยล้า ความแปรปรวนของการนอนหลับ ภาวะกดดันด้านจิตใจ และภาวะบกพร่องด้านการรู้คิด 3) แบบประเมินอาการไม่พึงประสงค์แต่ละอาการ และ 4) กลยุทธ์การจัดการกับอาการไม่พึงประสงค์ จากการทบทวนวรรณกรรมพบว่า การศึกษาเกี่ยวกับการจัดการกับอาการไม่พึงประสงค์ของผู้ป่วยเนื้องอกสมองมีจำนวนน้อย และยังไม่มีแนวทางการจัดการกับอาการไม่พึงประสงค์ที่ชัดเจน ดังนั้นการจัดการกับอาการไม่พึงประสงค์ของผู้ป่วยเนื้องอกสมองให้มีประสิทธิภาพเป็นสิ่งที่ท้าทายของพยาบาล เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยที่มีเนื้องอกสมองมีอัตราการรอดชีวิตเพิ่มขึ้น และมีระดับคุณภาพชีวิตเพิ่มขึ้นด้วย การศึกษาวิจัยเกี่ยวกับการจัดการกับอาการไม่พึงประสงค์ภายใต้กรอบแนวคิดทฤษฎีที่เกี่ยวข้องจะช่วยให้พยาบาลสามารถออกแบบการบำบัดทางการพยาบาล หรือพัฒนาโปรแกรมการจัดการกับอาการไม่พึงประสงค์สำหรับผู้ป่วยเนื้องอกสมองที่มีประสิทธิภาพและเกิดผลลัพธ์ทางการพยาบาลที่ดีต่อไป

 

 References

เอกสารอ้างอิง   

  1. Boongird A. Brain Tumor [Internet].  Bangkok: Mahidol University, Faculty of Medicine Ramathibodi Hospital; [cited 2024 Mar. 9]. Available from https://www.rama.mahidol.ac.th/surgery/sites/default/files/public/pdf/PDFneuro/4.pdf. (in Thai)
  2. Parsons W, & Dietrich J. Assessment and management of cognitive symptoms in patients with brain tumors. American Society of Clinical Oncology. 2021; 41:90-e99.
  3. Zhang R, Wang D, Liu Y, Tian M, Zhu L, Chen J, Zhang J. Symptom management in adult brain tumors: A literature review. Nurs Open. 2023; 10: 4892-4906.
  4. Lenz E R, Pugh LC, Milligan RA, Gift A, Suppe F. The middle-range theory of unpleasant symptoms: An update. ANS. 1997; 19 (3): 14-27.
  5. Hoomart K, Jitpanya C. Relationships among hemoglobin, insomnia, physical activity, and fatigue in post-stroke patients. Chula Med Bull, 2019; 1(6): 571-80. (in Thai)
  6. National Comprehensive Cancer Network (NCCN). NCCN clinical practice guidelines in oncology: cancer-related fatigue. [Internet] [cited 2024 Mar. 9] Available from https://www.nccn.org/login? URL=https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/pdf/fatigue.pdf
  7. Sangchan A, Jitpanya C. Relationships between blood glucose levels, stress, and fatigue of stroke patient. HCU journal. 2018; 21(42): 29-40. (in Thai) 
  8. Sawasdee A, Preechawong S, Jitpanya C. Relationships between pain, sleep quality, depressive symptoms, and fatigue in post stroke patients. KJN [Internet]. 2018 Jan. 10 [cited 2024 Mar. 9]; 24(2): 7-22. Available from: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/kcn/article/view/108905. (in Thai)
  9. Thakkar P, Greenwald D, & Patel P. Rehabilitation of adult patients with primary brain tumors: A narrative review. Brain Sciences. 2020); 10(8): 1-18.
  10. Neurological Institute of Thailand. Clinical nursing practice guidelines. Bangkok: Thana Press; 2020, 103 pages. (in Thai)
  11. Sateia MJ. International classification of sleep disorders-third edition: highlights and modifications. Chest. 2014; 146 (5): 1387-94.
  12. King L, Shuboni-Mulligan D, Vera E, Crandon S, Acquaye A, Boris L., ... & Armstrong S. Exploring the prevalence and burden of sleep disturbance in primary brain tumor patients. Neuro-oncology practice. 2022; 9(6): 526-35.
  13. Sandro MK, Helen S, Bernhard M, Michael W, Michael S. Sleep disturbance after pinealectomy in patients with pineocytoma WHO I. Acta Neurochir.2012; 154: 1399-1405.
  14. Agatha A van der Klaauw, Olaf MD, Alberto MP, Klaas W van Kralingen, Johannes AR. Increased daytime somnolence despite normal sleep patterns in patients treated for nonfunctioning pituitary macroadenoma. J Clin Endocrinol Metab. 2007; 92(10): 3898-3903.
  15. Agatha A van der Klaauw, Nienke RB, Alberto MP, Klaas W van Kralingen, Olaf MD, Klaus FR, Johannes WA, Johannes AR. Patients cured from craniopharyngioma or nonfunctioning pituitary macroadenoma (NFMA) suffer similarly from increased daytime somnolence despite normal sleep patterns compared to healthy controls. Clin. Endocrinol. News. 2008); 69: 769-74.
  16. Christine L, Brigitte Estournet-Mathiaud, Fawzia Cheliout-Héraut. Sleep disorders caused by brainstem tumor: Case Report. JCN. 2001; 16: 767-70.
  17. Martin J, Hart N, Bradford N, Naumann F, Pinkham B, Pinkham P, & Holland J. Exercise as a non-pharmacological intervention for the management of sleep disturbance in primary brain tumour survivors and their caregivers: A study protocol of a clinical trial. JSAMS plus. 2024; 3: 100059.
  18. Samuel R, Gururaj R, Kumar V, Vira P, Saxena P, & Keogh L. Randomized control trial evidence for the benefits of massage and relaxation therapy on sleep in cancer survivors - A systematic review. Journal of Cancer Survivorship. 2021; 15: 799-810.
  19. Han J, Cheng L, Bi N, & Molasiotis A. Mind-body therapies for sleep disturbance among patients with cancer: A systematic review and meta-analysis. Complementary Therapies in Medicine.2023; 75: 102954.
  20. Kaewpang P, Jitpanya C. Selected factors related to insomnia in adult cancer patients. JNSCU. 2006; 18 (2): 33-47. (in Thai)
  21. National Comprehensive Cancer Network (NCCN) [Internet]. NCCN clinical practice guidelines in oncology: Distress management [cited 2024 Mar. 9] Available from https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/pdf/distress.pdf
  22. Randazzo DM, McSherry F, Herndon JN, Affronti ML, Lipp ES, Flahiff C, Miller E, Woodring S, Freeman M, Healy P, Minchew J, Boulton S, Desjardins A, Vlahovic G, Friedman HS, Keir S, Peters KB. A cross-sectional analysis from a single institution's experience of psychosocial distress and health-related quality of life in the primary brain tumor population. JNO. 2017; 134 (2): 363-69.
  23. Goebel S, Stark AM, Kaup L, von Harscher M, Mehdorn HM. Distress in patients with newly diagnosed brain tumors.  Psycho-Oncol. 2011; 20(6): 623-30.
  24. Rooney AG, Carson A, Grant R. Depression in cerebral glioma patients: A systematic review of observational studies. JNCI. 2011; 103(1), 61-76.
  25. Junkaew D, Jitpanya C, Dangdomyuth P. Factors related to depression among patients with brain tumor: A systematic review. Pnu Sci J [Internet]. 2012 Oct. 2 [cited 2024 Mar. 9]; 4(3): 14-28. Also available from https://li01.tci-thaijo.org/index.php/pnujr/issue/view/5226. (in Thai)
  26. Junkaew D, Jitpanya C. Selected factors related to depression in adult patients with brain tumor. J Police Nurs [Internet]. 2014 Nov. 11 [cited 2024 Mar. 9]; 4(1):27. Available from https://he01.tci-thaijo.org/index.php/policenurse/article/view/23425/19959. (in Thai)
  27. Phasatanung W, Puthikhamin N, Juntapim S. Anxiety in patients undergoing brain tumor: Nursing management. Journal of Nursing and Health Care. [Internet]. 2020 [cited 2024 Mar.9]; 38 (4): 35-44. Available from https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jnat-ned/article/view/245454/167303. (in Thai)
  28. Rungruangsiripan, M. A State Scale. [Internet] Bangkok: Mahidol University, Faculty of Medicine Ramathibodi Hospital; [cited 2024 Mar. 9]. Available from http://www.cumentalhealth.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=539909328. (in Thai)
  29. Huang J, Zeng C, Xiao J, Zhao D, Tang H, Wu H, & Chen J. Association between depression and brain tumor: a systematic review and meta-analysis. Oncotarget, 2017; 8(55): 94932.
  30. Toyardmak B, Utriyaprasit K, Chanruangvanich W, Pattaramongkolrit S. Factors predicting cognitive impairment in postoperative brain tumor patients. Journal of Thailand Nursing and Midwifery Council. 2019; 34(4): 64-79.
  31. Pumchan V, Jitpanya C, Sasat S. Selected factors related to depression in post-acute stroke patients. J Police Nurs [Internet]. 2014 July 2 [cited 2024 Mar. 9]; 6 (2): 33-4. Available from https://he01.tci-thaijo.org/index.php/policenurse/article/view/27819/23918. (in Thai)
  32. Wu C, & Lin Y. The effects of supportive caring on symptoms distress, nursing needs, and depression in patients with brain tumor after surgery: a preliminary study. Hu Li Za Zhi. 2023; 70(1): 48-59.
  33. Marotta D, Tucker Z, Hayward N, Gerstenecker A, Gammon M, Mason M, ... & Triebel K. Relationship between cognitive functioning, mood, and other patient factors on quality of life in metastatic brain cancer. Psycho-Oncology. 2020; 29(7): 1174-84.
  34. Ali S, Hussain R, Gutiérrez C, Demireva P, Ballester Y, Zhu J, ... & Esquenazi Y. Cognitive disability in adult patients with brain tumors. Cancer treatment reviews. 2018; 65: 33-40.
  35. Parsons W, & Dietrich J. Assessment and management of cognitive symptoms in patients with brain tumors. in American society of clinical oncology educational book. American Society of Clinical Oncology. Annual Meeting. 2021; 41: e90-e99.
  36. Kirkman A, Ekert O, Hunn H, Thomas S, & Tolmie K. A systematic review of cognitive interventions for adult patients with brain tumours. Cancer Medicine. 2023; 12(10): 11191-11210.
  37. Phanjam N, Jitpanya C.  The effect of comprehensive rehabilitation program and brain exercise on activities of daily living of patients with traumatic brain injury. JNSCU. 2010; 22 (Special issue): 22-33. (in Thai)